داوری

      داوری

محمدعلی مهری - مشاور حقوقی مؤسسه طلیعه عدالت و مهر پارسیان

آیا اطلاعاتی راجع به داوری در قراردادها و داوری در دعاوی دارید؟

آیا می دانستید موسسه حقوقی و داوری بین المللیطلیعه عدالت مهر پارسیان حاضر به قبول داوری در قراردادهای شماست..؟

آیا می دانستید مؤسسه حقوقی و داوری بین المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان را به عنوان داور در قراردادهای خود انتخاب نمایید..؟

در معنای لغوی داور، می بایست گفت کسی که به نیکی و بدی حکم باشد و فصل خصومت کند و نیز به معنی قاضی نیز می باشد و از آن به عنوان میانجیگر نیز صحبت شده است ولی در قلمرو عالم حقوق داور عبارت است از : «شخصی که خارج از دادگاه اختلافات حاصله بین اشخاص حقیقی یا حقوقی را رسیدگی می کند»

داوری به معنی عرفی آن را می توان بدین گونه تعریف نمود: «داور شخصی است که به وسیله طرفین ضمن یک عقد یا قرارداد یا پس از آن به میل و اراده طرفین مشخص می گردد و شخص داور را دارای اختیاراتی می نمایند تا به وسیله این اختیارات رفع تنازع موجود بین طرفین را رسیدگی نماید و اصطلاحاً رای صادر نماید که این رأی همچون احکام دادگاه ها قابلیت اجرا دارد و حتی نسبت به رأی داور می توان شخص را با قانون نحوه محکومیت های مالی مصوب 1394 جلب نمود البته تحت شرایطی»

داوری حقوق ایران ریشه در ففه دارد که با عنوان قاضی تحکیم از آن یاد شده است و حتی در آیاتی از قرآن کریم می توان داوری را یافت از جمله آیات 35 و 68 سوره نساء...

تعیین داور از طرق مختلفی امکان دارد که این طرق به 3 دسته تقسیم می شوند که به اختصار مورد ارزیابی قرار می گیرد:

- توسط اصحاب دعوا

- توسط شخص یا اشخاص ثالث

- توسط دادگاه

1- داوری که توسط اصحاب دعوا انتخاب می شود می تواند شخص حقیقی و یا حقوقی باشد نصی در رابطه با اینکه داور حقوقدان باشد وجود ندارد و منعی هم از این رو وجود ندارد ولی پیشنهاد نگارنده چنین است که وجود داور حقوقدان به مراتب بهتر از عدم حضورش است در هر صورت طرفین می توانند ضمن یک قرارداد یا عقدی که منعقد می سازند داور خود را با تراضی یکدیگر مشخص نمایند و نیز می توانند در زمانی که اختلافاتی بین آنها حاصل گردید داور خود را با تراضی مشخص نمایند و همچنین می توانند هر کدام یک داور اختصاصی معرفی نمایند و یک نفر داور را با تراضی مشخص نمایند.

2- داوری که توسط شخص یا اشخاص ثالث انتخاب می شوند که به گونه ای با داوری توسط اشخاص دعوا مترادف است با این تفاوت که در انتخاب داور توسط اصحاب دعوا طرفین یک نفر را به عنوان داور انتخاب می کردند در حالی که انتخاب داور توسط شخص ثالث به گونه ای است که طرفین شخص یا اشخاص ثالثی را انتخاب می نمایند که به نیابت از طرف آنها داور یا داورانی را انتخاب نمایند.

3- داوری که توسط دادگاه انتخاب می شود می تواند به طرق مختلفی صورت گیرد:

الف: در مواردی که طرفین نتوانند داور خود را انتخاب نمایند یا اینکه نخواهند.

ب: در مواردی که احدی از داور مرضی الطرفین استعفا دهد و یا محجور شود و یا فوت نماید و...

ج: در مواردی که طرفین در قرارداد انتخاب داور را در صلاحیت دادگاه قرار دهند.

پس از تعیین داور با توجه به هر یک از شرایطی که عنوان گردید هیچ یک از طرفین به تنهایی نمی توانند به تنهایی داور مرضی الطرفین را تغییر دهد و طرفین همانگونه که با توافق نسبت به انتخاب داور اقدام نموده اند می بایست با توافق او را عزل نمایند. چنانچه طرفین پس از تعیین داور با مشکلی مواجه نشوند نیازی به حضور داور نیسیت ولی اگر بین آنها اختلافاتی پیش بیاید تا هر زمانی که قرارداد پا برجا است شرط داوری نیز پابرجا است و هر کدام می تواند موضوع اختلاف را به داوری ارجاع نماید و اگر در خصوص مدت داوری در قرارداد مدت تعیین شده باشد داور مکلف است در همان مدت رسیدگی و اقدام به صدور رأی نماید و اگر مدت مشخص نشده باشد مدت داوری مطابق با نص قانون 3 ماه است. داور در مدت تعیینی رسیدگی و نهایتاً  اقدام به صدور رأی داوری می نماید.

هر چند در خصوص داوری این برگی است از دریای آن ولی در مبحث داوری که به نوعی قضاوت است دارای محاسن زیادی است که از جمله آن می توان به عدم اطاله دادرسی، هزینه کمتر، رسیدگی سریعتر، محرمانه تر بودن دعوا، رفع خصومت و دشمنی و... را به عنوان محاصن که تعداد محدودی از دنیای محاسن داوری است را هم مورد اشاره قرار داد ولی این نکته هرگز فراموش نشود که داوری بحثی به مراتب فنی و تخصّصی است و تجربه و مهارت یکی از اصول آن است و شایسته است حقوقدانان و یا موسسات حقوقی داوری را بر عهده بگیرند چرا که متأسفانه بعضاً مشاهده می شود که در دادگاه ها داوران غیر حقوقدان آرائی صادر نموده اند که باعث بروز مشکلات عدیده ای برای طرفین به ارمغان آورده است از این رو مفتخریم موسسه طلیعه عدالت و مهر پارسیان را هم به عنوان موسسه ای داوری با داشتن وکلای متخصص در امور داوری داخلی و بین المللی با اخذ گواهی معتبر از موسسات معتبر داوری از جمله مهمترین آن مرکز داوری اتاق بازرگانی ایران را به شما هم وطنان و هم میهنان عزیز معرفی نماییم نمونه شرط داوری موسسه حقوقی و داوری بین المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان در مواردی که طرفین قصد دارند به داوری موسسه حقوقی و داوری بین المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان مراجعه کنند، می‌توانند از متن ذیل که به عنوان نمونه شرط داوری تهیه شده، استفاده نمایند:

کلیه اختلافات و دعاوی ناشی از این قرارداد و یا راجع به آن از جمله انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض، تفسیر یا اجرای آن به مدیر عامل موسسه حقوقی و داوری بین المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان (آقای محمّدرضا مهری متانکلائی و یا هر شخصی که از طرف ایشان به این سمت تعیین گردد) ارجاع می گردد که مطابق با قانون با رأی یک یا سه نفر داور به صورت قطعی و لازم الاجراء حل و فصل گردد و شرط داوری حاضر، موافقتنامه ای مستقل از قرارداد اصلی تلقی می‌شود و در هر حال لازم الاجراء است.